De Munt / La Monnaie DE MUNT / LA MONNAIE

De stem en haar mysteries

Opera is heel wat van zijn aantrekkingskracht verschuldigd aan de menselijke stem. Het gebeurt zelfs dat de krachttoeren van bepaalde zangers volstaan om een avond memorabel te maken. Maar om welke reden slaagt een solostem er in om ons kippenvel te bezorgen?

ELKE STEM IS UNIEK…

… of anders uitgedrukt: alle stemmen zijn anders. Toch voelde men de behoefte om ze te klasseren, met name om te kunnen bepalen of een bepaalde zanger de juiste stem heeft om een bepaalde rol te kunnen zingen. Deze arbitraire indeling, die doorheen de eeuwen vorm kreeg, houdt rekening met diverse factoren: het stembereik waarbinnen een stem zich moeiteloos kan bewegen, het timbre, de kracht, het uithoudingsvermogen en het type repertoire.

EEN STEM NAAR WAARDE SCHATTEN, EEN ZANG PROEVEN

De stem is persoonlijk, ze is de vrucht van oefening maar ook van fysiologische kwaliteiten buiten onze wil om. Het zingen maakt alle verschil: een op zich weinig interessante stem doet wonderen als ze wordt geleid door een authentiek muzikaal gevoel en wanneer de kunstenaar zijn instrument perfect beheerst waardoor hij de fraseringen, de nuances en de kleuren kan variëren. Anderzijds kan een mooie en goede stem een teleurstellend gezang voortbrengen, zonder klasse of emotie.

DE INDELING VAN DE STEMMEN

Er wordt een indeling gemaakt in zes hoofdtessituren, drie vrouwenstemmen en drie mannenstemmen. Dit zijn ze, van hoog naar laag:

Vrouwen

  • Sopraan
  • Mezzosopraan
  • Alt

Mannen

  • Tenor
  • Bariton
  • Bas

Deze rudimentaire indeling werd in de loop der tijden verfijnd. Wat mannen betreft, zijn er bijvoorbeeld drie stemtypes die opmerkelijke hoogtes hebben ontwikkeld: de (Engelse) contratenor, de (Franse) haute-contre en de beroemde 18de-eeuwse castraten.

ENKELE BEGRIPPEN

 

 

 

 

 

 

 

Naar Alain Perroux, L'opéra mode d'emploi, Éditions Premières Loges, 2015.