De Munt / La Monnaie DE MUNT / LA MONNAIE

De Munt is de plek bij uitstek waar de tragedie wordt uitgebeeld.

Jorge León

Isabelle Dumont
Leestijd
2 min.

Mitra Kadivar was psychoanaliste in Teheran die in december 2012 een noodbericht stuurde naar een Franse collega, Jacques-Alain Miller. Deze probeerde via email haar vrijlating te bekomen uit het psychiatrisch ziekenhuis waarin ze gedwongen was opgenomen. In zijn voorstelling Mitra, gebaseerd op deze aangrijpende correspondentie, kruist Jorge León film met opera en performancekunst om de strijd weer te geven van deze vrouw om gehoord te worden.

Met Mitra krijgen we te maken met een krachtige en subversieve vrouw…

Jorge León: Een van de krachtlijnen van dit waargebeurde verhaal is de ethiek die elke protagonist in een onbehaaglijke situatie plaatst maar hen vervolgens gelast om hun engagement op te nemen. Ja, Mitra staat op het punt om te verliezen, maar ze verliest haar koelbloedigheid niet en kan op steun rekenen om haar uit deze situatie te redden... Toch volgt er geen happy end. Het lijkt mij evenwel meer dan ooit belangrijk om als operapersonage een vrouw te presenteren die ‘onbehandelbaar’ is – ook in de klinische zin van dit woord – , een vrouw die haar lot op zich neemt, die snakt naar gerechtigheid en zichzelf nooit in een slachtofferrol plaatst.

In deze scenische versie staat de instrumentale en vocale partituur centraal.

Ze werd geschreven door Eva Reiter en door George Van Dam voor de koorpartijen. Hun composities werden opgenomen door het Ictus-ensemble en door zes jonge zangers van de MM Academy. Wat mij in deze operatranscriptie bovenal boeit, is dat het gebeuren in het hier en nu wordt overstegen om het in de tijdloosheid van de mythe te ontplooien. Dat een prozaïsch document, een correspondentie via het internet, tot operalibretto wordt getransformeerd. Dat de draagwijdte van woorden door het bereik van de stem wordt uitgebreid. Het gaat hier geenszins om een journalistieke interpretatie die getuigt van deze gedachtewisselingen, hoewel de compositie zich voedt met elementen uit de realiteit van Mitra, met haar woorden die zich omvormen tot aria's. Het is bijgevolg cruciaal om de ideale voorwaarden te creëren opdat de toeschouwer-luisteraar van zo dicht mogelijk de impact van de woorden zou kunnen waarnemen, zowel wat de betekenis betreft die zij voortbrengen als wat hun vermogen betreft om in te werken op ons gevoel.

De ruimte voor de onderdompeling die u het publiek aanreikt, combineert klank, tekst, beeld en liveperformance.

De opstelling beoogt een circulatie, een broos evenwicht tussen deze diverse vormen van expressie. Ze brengt de materialiteit van de lichamen en stemmen op scène onder spanning alsook de immaterialiteit die wordt gevormd door de digitale uitwisselingen, de verruimtelijkte muziek en de beelden die op die schermen worden geprojecteerd. Op het podium doolt een lichaam door de ruimte, bezield door een waanzin die de maatschappij binnen de muren van isolatiekamers tracht te houden.